Podcast 38 Tseltal – La yich’ ak’el 30 mil poxil juleletik te mach’atik toyol ya’bilalik ta oxwinik ja’wil yu’un Chiapas, ayto sk’an 320 mil
Multimedia
- Archivo de audio mp3 (5.6 Mb)
- Archivo de audio mp3 (3.5 Mb)
- Archivo de video mp4 (63 Mb)
- Archivo de video mp4 (169 Mb)
Otros idiomas
Yakal awaiybel jun yawil cholbil k’op ayej yu’un te bats’il ants winiketik ta Chiapas, te chajpanbil yu’unte Noticiero Chiapas Paralelo, te ya x-a’tej sok te Alianza de Medios de la Red de Periodistas de a Pie.
Yo’tik lunes cheb scha’winik yu’un febrero yu’un 2021.
Ta semana k’axele, kaj ta ak’el ta Chiapas te poxil julel yu’un covid sok temach’atik toyol ya’bilalik ta oxwinik ja’wil ta municipio yu’un Arriaga, Tonalá, Pijijiapan sok Escuintla. Ta swenta ini, ants winiketik yu’un yantik munisipioetik jich bin ut’il Tapachula, Tuxtla Gutiérrez sok San Cristóbal bajtik tey ta munisipio yu’un sk’anel te yakuk x-abotik-ekte poxil julel.
Ta skop ants winiketik te yich’o ya’telik ta yak’el te julel, snopojik smajliyel te sk’oye bayal ta jtul meelmamaletik yu’un Arriaga, Tonalá, Pijijiapan sok Escuintla. Ja’nax yu’un, maba k’ojtik.
Chol k’op a’yejetik la yilik tey ta tut lumetik te k’ejel ayik yu’un te kabesera munisipaletik, maba la yich’ pasel ta snajilal jun a’telyu’un scholel sok yak’el ta nael, te yakuk xu scholbey ta bayal te swinikilel te ch’in lumetike, ta swenta te muk’ sk’oblal yak’el te poxil julel sok manchuk yich’ik te wenta te lotil k’op a’yejetik.
Te mach’atik la yak’ sbajikix ta julel, yame sk’an sujtik ta jun scha’winik k’ajk’al yu’un ya yich’ik ta schebal welta te julele. Ja’ ya sk’an ayal, yu’un ya xbejen te poxil julel yu’un te covid, yame sk’an yich’el cheb welta te julel.
Ta Chiapas ay tema 350 mil ta jtul te mach’atik toyol ya’bilalik ta oxwinik ja’wil, ja’ yu’un ayto bayal meelmamaletik te ya sk’an yich’ik julele. Te j-a’tel patanetik matoba yak’ojik ta nael te banti yantikxan munisipioetik ya xbajt yak’ik te juelele.
Te semana k’axel, ts’akay jun ja’wil te k’alal ta México la yich tajel te skajibal chamel yu’un te coronavirus COVID-19. Ja’toabi, te mach’atik ya x-a’tejik ta snaul poxiletik, te ya yilik te ants winiketik ta chamel, stajojik jun tulan a’telil te ya x-uts’ibotik-ek te skuxlejalike.
Chol k’op a’yejetik te ay spasbeyojikjojk’oyeletik te mach’atik ya x-a’tejik ta snaul poxiletik, la stajik ta ilel te ja’nix jich bin ut’il te tema spisil te swinkilelslumalMéxico, te a’teletik ta snaul poxil te ya yil te chameletik, maba lek tojbilik, cha’oxtul te ja’nax ya x-a’tej ta sk’ajk’alelnax sok maba nabil te me ya xjilikta a’tele; ja’ bayelik ta jtul te mach’atik toyol ya’bilalik ta lajuneb yoxwinik ja’wil sok jtebnax yipik te maba spaj sok te ch’iel ach’ix keremetike.
Ja’nix jich, bayalik ta jtul te mach’atik ayik ta chamel yu’un te asukal chamel,xkoj xmoj te presion, jujp’el, xut’utet k’inal,sok yantikxan chemelil yu’un te bak’et teme ya stsakotik yu’un te muk’ul chamele, yame xu xlajik yu’un. Ta Chiapas k’axem ta lajuneb schanwinik te lajik k’alal tsakotik ta chemel yu’un te COVID-19.
Yan wokolil yu’un te bak’etalilte yakal yochintaybeleike ja’ teme lek ay tejolilsok teme aysbujts k’inal, ta swenta te ay yilojik slajel bayal ta jtul te mach’aik ayik ta chamel-ae, sok ay balbaltik te ja’nix te yermanotakik te ay lajemike. sok yu’un,ya yiliktebayal ta jtul swinkilel te lumetik ay bajeltik maba ya skanantay sbajik yu’un maba stsakotikte chamel, ja yu’un ya xtulanub te ya’telike.
Ta yantikxan cholbil k’op a’yejetik, te k’axel waxaklajuneb k’ajk’al jtul tut kerem te cheb ja’wil ya’bilal, te kuxul-a ta barrio María Auxiliadora yu’un te slumal San Cristóbal, laj ta swenta majel yu’un te scha’tata, te yakalyuts’umbel.
Te tsoblej Melel Xojobal, te ya x-a’tej sok alaletik yu’un San Cristóbal de Las Casas, la yak’ ta nael, te bayal welta te yalojikix te bayal yakal ta mojel te slajel te antsetik, ch’ayeletik sok bayal ta jchajp uts’inel ta stojol te tut ach’ixetik, tut keremetik sok te ch’iel ach’ix keremetik ta Chiapas.
Ta stojol te xibentik sbaj sok k’ux ta aiyel te slajel sok te uts’inel la yich’ pasbeyel te tut alal cheb ja’wil ya’bilale, ik’awanik ta ajnimalnax yu’un stejk’anel sok yilel spisil te jay chajpa uts’inel ta stojolik te tut alaletike, yu’un ya yalik, te j-a’tel patanetike matobaay bin spasojik sok maba yak’ojikta nael a’teletik te ya xu stejk’an te uts’ineletik, te bayal welta ya xchiknaj sok te mach’atikkuxatik ta yut najetike.
Maba a’tentaybil ta lek ta swentayu’un te ta najetik ayuk ts’itseletik te ya xu stejk’an te uts’ineletike.
Li’ ta Chiapas Paralelo yatome jcholbeyexkotik te bintik ya xkojt ta pasele. Te k’op ayej ini chajpanbil sok spatrocinio yu’un DW Akademie.
sk’asesel sok scholel te k’op ayej: Juan Gabriel López Ruíz
Gracias a
Sin comentarios aún.