Podcast no.27 Tseltal – Chapal ayix te poxil juleletik yu’un te COVID, te antsetik jtam alaletik layilik bayalxan te yayinel alaletik k’alal yakal-a te muk’ul chamele
Multimedia
- Archivo de audio mp3 (5.4 Mb)
- Archivo de audio mp3 (3.4 Mb)
- Archivo de video mp4 (66Mb)
- Archivo de video mp4 (20 Mb)
Otros idiomas
Yakal awaiybel jun yawil cholbil k’op ayej yu’un te bats’il ants winiketik ta Chiapas, te chajpanbil yu’un te Noticiero Chiapas Paralelo, te ya x-a’tej sok te Alianza de Medios de la Red de Periodistas de a Pie.
Yo’tik lunes jukeb yu’un diciembre yu’un 2020.
Tedros Adhanom Ghebreyesus, director general yu’un te Organización Mundial de la Salud (OMS), la yak’ ta nael te k’axel viernes te lek lok’ te stsajtayel te poxil jueleletik yu’un te COVID-19 ya sk’anayal te swinkilel bajlumilale “ya xu xkaj swayichtayel sok te skejchajel te muk’ul chamele”. Ja’nax yu’un la yal, te k’ulejetik sok tulanik muk’ul lumetik mame xu sts’ots’otek’ik te k’ux o’boletik sok te k’ejel kuxatike “k’alal ya yich’ ak’el te poxil juleletike”.
Te ajwalil ta México ya smajliy te ya xkajik ta ak’el ta schebal sjo’lajunebal k’ajk’aletik yu’un diciembre te najiletik 250,000 ta jp’ij te poxil juleletik te la spas te snaul poxil Pfizer.
K’alal matoba xpasot, ta estadoetik jich bin ut’il te Ciudad de México sok Chihuahua, te schiknajel ants winiketik sok schamelik yu’un COVID-19 yakal ta mojel, sok te sanul poxiletike k’ax nojel ay. Te Poxtawanejetik ya yalik, te bin yakal ta chiknajele ya xu xbats’ij, ta swenta yu’un te swinkilel lumetike maba yakal sch’umbelik ta spisil te tsitseletik yu’un stejk’anel spujkel te chamele.
Te ajwalil Andrés Manuel López Obrador yakalto sp’ajbel stunel te smajkil ealetik te ay ta mantal sok te semana ini la yal te jilel ta naje ja’ la sk’opik te ja’telpatanetik te maba x-ich’awanik ta wenta. Ta yan, la stikun k’op te jamalukme sit schikinik te mejikanoetike: te ak’a ch’ayuk ta yo’tanik te k’inetike, te mambajel yu’un te yayinel te jkajwaltike sok teyakuk xjilik ta naj. La yak’ ta nael te yach’il chajpanbil k’op ayejetik sok snaulpoxiletik te maba ja’uk yu’un te jlumaltik sok te yach’il slejel a’teletik yu’un yilelte mach’atik ay ta chamel sok te COVID. Ta Chiapas yakalotikto ta “semáforo verde”.
Ta yan cholbil k’op ayejetik, swinikab yu’un te tsoblejetik “Lo Público es Nuestro” sok te “Red de Mujeres de los Pueblos Indígenas y Afrodescendientes de Chiapas”, la yak’ik ta ilel jun a’telil te banti ya yal te ta Chiapas jun ta jujun lajuneb antsetik ta lajuneb k’alal ta waxaklajuneb ya’bilalik naniletikix. Te schiknajel te nanil ch’iel ach’ixetike bayalxan ya xk’oy ta pasel ta munisipioetik yu’un San Andrés Duraznal, Mitontic, Jitotol, Nicolás Ruiz sok Amatán.
La yalik te sjunel alal ta ch’iel ach’ixetike toj ya yuts’in te snopjibal kuxlejal yu’un te naniletik sok te tatiletik, ta sweta yu’un te ja’ jun te sk’oblalul te yijkitayel te snaul nop jun.
K’alal yakal-a te muk’ul chamele, ta Chiapas, bayal majk snaul poxiletik, maba la yich’ik ilel te antsetik te sjune yalik, maba k’ojtik te j-ak’ poxetik ta ch’in lumetike, te snaul poxiletike maba a’tejik te bit’il joyob yakalik-ae yu’un te la yak’ yo’tanik ta yilel te mach’atik ay sok te COVID, sok bayal ta jtul te a’tel poxtawanejetike kejchajik ta a’tel.
Te bin k’ojt ta chiknajel ta yojlilbal yu’un octubre, 73 ta jtul antsetik lajik yu’un te ya’like, te jich ya xchiknaj ta sjun te Dirección General de Epidemiología yu’un te Secretaría de Salud.
Ta swak’lejal te ini ajtal, te jtam alaletik la yilik bayal ta jtul antsetik te sjune yalik ta Chiapas, te stukelik maba laj yu’unik nij jtul ants, jich la scholik te jtam alaletik yu’un te tsoblej “Camati-Mujeres Construyendo desde Abajo”.
Ja’ik ya scholik, te muk’ul chamele pasotik ta prueba sok ju’ yu’unik. Te antsetik tam alaletike yo’tik ya smajliyik te ya x-ich’otik ta muk yu’un te tulan sk’oblal te yatelike, maba ta swenta stoyel sbajik, ja’ ta swenta te yakuk xlekubxan te a’telile sok skejchajel te chopol k’optayel ta stojolike.
Li’ ta Chiapas Paralelo yatome jcholbeyexkotik te bintik ya xkojt ta pasele. Te k’op ayej ini chajpanbil sok spatrocinio yu’un DW Akademie.
sk’asesel sok scholel te k’op ayej: Juan Gabriel López Ruíz
Gracias a:
Sin comentarios aún.