Podcast no.28 Tseltal – Ya xkaj te a’telil yu’un yak’el poxil juelel ta México, yayich’bajel jun jawi
Multimedia
- Archivo de audio mp3 (5 Mb)
- Archivo de audio mp3 (3.1 Mb)
- Archivo de video mp4 (59 Mb)
- Archivo de video mp4 (18 Mb)
Otros idiomas
Yakal awaiybel jun yawil cholbil k’op ayej yu’un te bats’il ants winiketik taChiapas, te chajpanbil yu’un te Noticiero Chiapas Paralelo, te ya x-a’tej sok teAlianza de Medios de la Red de Periodistas de a Pie.
Yo’tik lunes chanlajuneb yu’un diciembre yu’un 2020.
Te skajibalpoxil juleletik yu’un te coronavirus COVID-19,ya xk’ojt yotik lunes ta Estados Unidos,tebi ya yich’ pukel 250 mil ta jpij, ta México.
Ta México, ta sk’opikte j-atel patanetik yu’un poxil,tejulelyakalspasbeltesnaul pas poxil Pfizer, la yich’ix ak’el mantalyu’un te stunel, taskajibal swojk’owolk’al,sok temach’atikya x-a’tejik ta snaul poxil, te tema125 mil ta jtul ants winiketik.
Ta swenta,te poxil julele ya sk’an te ay tatulansikubtesel, ta yetal te 70 grados centígrados,te Secretaría de Saludla staj ta nopel teja’ la xayich’ ak’beyel najil teslumal yu’un México soktaCoahuila,ta yawilik te Fuerzas Armadas sokteGuardia Nacional.Taspatil u’etik ya xa yich’ ak’elte poxil julel ta wojk’owojk’, ja’ najil ya yich’te mach’atik ya xu stsakotik ta chamel ta ajnimalnaxe.Jich bin ut’il te meelmamaletik sok te ants winiketik te yakalik ta chamele.
México ay schapoj k’op sok yantikxan snaul pas poxiletik,tau’etikyakal ta talelelekwanayix-a te spoxil juleletike, jich bit’il CanSino sokAstraZeneca.Te ini, ya yalik te j-atel patanetike, te yawanxa yak’ta slajibal yu’un 2021, te tema spisil swinkilel tejlumaltik julbilikayikix-a.
Te Organización Panamericana de la Saludla yak’ ta nael te k’axel miércoles,ta swenta te poxil jueleletiklajelikto ta pasele teyaxbak’axuk bayel u’etik yu’unyaxp’ojle soktetik’ ya xlok ta poxtayel-ate swinkilel lume.
Ta bayalmuk’ul lumetik te banti ya xkaj ta ak’el-ek te poxil julele, ya schiknaj ta yojlil te swinikelel lum te mabayasch’unik ta lek te yipte poxe. Ta swentate ja’tonax jun “poxil julel te yakalto ta tsajtayel” te maba ni jun welta tunbil, sok maba ayukleksk’ajk’alel ta tsajtayel, ta swenta te ya sk’an bayal jawiletik yu’un ya xk’ax ta ilele.
¿Yabal sk’an jmelko’tantik yu’un te ajnimaluk yich’ pasel te poxil julele? “mauk”, la yal RFI Brigitte Autran,nojpteswane ants te k’ax nabil sbaj yu’un te sp’ijil ta inmunología tey taUniversidad de la Sorbona,sokja’swinkilel yu’un te komitep’ijil antswiniketikte ya stojotes te ajwalil francesyu’un te poxil juleletike, la yal ta jojk’obil ayejsok te Radio Francia Internacional.
Te p’ijilants ya yal te la yich’laniktunelte a’teletik teknolojikoetik sok sientifikoetik te muksk’oblalik, te ja’ la yak’pasotuk ta ajnimalnax te inipoxil juleletike, la yalxan te yantikpoxil juleletik jich bin ut’i te Astra Zeneca, la stunik chajpanbil a’teletik te la yich’lanikix tunel yu’un stejk’anel teÉbola, sok yak’ojik ta ilel te yipal ta stejk’anel te chamele.
Yantikxan p’ijiletik soka’teletik yu’unpoxil ya yalik ta lek,ta swenta tebayal ta jtul ants winiketik te lajemik sok te ya xlajik ta jujun k’ajk’al yu’un te chamele. Ja’ lekxan teya yich’ tunelte ini poxil juleletik yu’un stejk’anel te chamele.
Ay ants winiketikte la snopik te mabaxayak’ sbajik ta julel,ja’nax teme k’alal chiknajta lek te poxil julelmaba xa yak’ wokolil ta spatilal.
Ta México, ta slajibal chaneb scha’winik ora la yich’lanajtayel12 mil 57 te yach’il tsakatik ta chamelesok 685 lajeletik yu’un te ini chamel. Teyo’yik taslumalyu’un Méxicoyakal ta k’axel ta tulan wokolil, te snaul poxiletike k’ax nojel aysok bayal ants winiketik te maba juemyochelike.
Ta Chiapaste spujkel te chamel, te ban k’alal yak’ojik ta naele, ja’lajik bulucheb ta jujunk’ajk’al, sok ayscha’ tsakel ta junta swenta teja’nax ya yich’ ajtayel te mach’atik la yich’ik ilel ta snaul poxiletik yu’un te swinkilel lum.
Li’ ta Chiapas Paralelo yatome jcholbeyexkotik te bintik ya xkojt ta pasele.
Te k’op ayej ini chajpanbil sok spatrocinio yu’un DW Akademie.
sk’asesel sok scholel te k’op ayej: Juan Gabriel López Ruíz
Gracias a
Sin comentarios aún.