Podcast no.25 Tsotsil – Li Chiapa te xa me’ k’ot ta semáforo verde ja tas k’an chal ti viktaj xa’ lij chameletik ta COVID, te me’ oy’o vokolil tas k’oj vo’olaltik, chiuk li ilbajinel yun li jayibik oy stuk’ik
Multimedia
- Archivo de audio mp3 (5.8 Mb)
- Archivo de audio mp3 (3.7 Mb)
- Archivo de video mp4 (72 Mb)
- Archivo de video mp4 (22 Mb)
Otros idiomas
Li Me’ cha’bai jbel chabeluk kuts kalaltak ba’tsi vinik antsetik taj lumaltik Chiapa, k’uxelan chal noticiero Chiapas paralelo, ti jaik jtsomlejetik ta Alianza de Medios de la Red de periodista de a pie
Li lunes oxim’xcha’vinik yun noviembre ta 2020.
Lij amtel yu’un li poxta’el li ta Chiapa te xa laj yak ta’ na’el li ta Chiapa jutuk xa me’ xu xij ipaj ti ta coronavirus COVID-19. Ja yun te laj yich ak’el chapal k’op ti li lum k’otxa ta semáforo verde, ja tas k’an chal ti xu xa me’ xlo’k li vinik ants tas pasel skotol li yamtel ti jayim bu’ y makbatik.
K’alal li oyutik xa’ ta semáforo verde, mu ja’uk tas k’an ti yun xa muyuk li virus, li virus chopol chon te me skuchoj’o li vinik ants. Ja’ nox yun ti li ta Chiapa, jech k’uchal li lum Campeche, li tas lajem tik xemana jutuk xa’ no’oxme lij chameletik , ja jech laj yak ta’ na’el lij amteletik tas venta poxta’el.
Li ta orane’ lij nak’lumetik xu’ xa me tas tsoban sba’ik, xu xa’ xjam chanunal, ch’ivitetik, pe ja me’ tas k’an ti ak’u jk’el’o jbatik tas k’an ti ak’u jmak’o li ketik, ti ak’u jpok jk’omtik mu nopoluk jk’opan jba’tik, jmak lij ni’tik mili ja’tisajutik chiuk tij k’el no’ox jbatik mi mu’ jaluk lij ipaj.
Yantik lumetik li tas ju’nul mexico te me’ oy ta e’pajel lij chameletik. Tas junul banumil mexico ta jun no’ox k’akal chamik 576 vinik ants tas k’oj li chamel ja xa te oy ta chamel krixchano 100 mil tas kotol li mexicanoetik chamik tas k’oj li COVID-19, ti k’alal toj lik tal li chamel.
Jech noxtok li ta mexico ta jun nox k’akal te me ipajik 4 mil 472 tas koj li chamel , ja xa oy el mas ta jun millón li jayim ipajemik tas junul mexico, ja yun li jpox’tabanejetik te tsots laj yal ti lum Chiapa ak’ume’ sk’el sba’ik k’uchal mux ipajik.
Li yanantik ayejetik, li vo’olaltik te me’ oy ta yilbajinel epal jnak’lumetik li taj lumaltik, li bu’ oy ep li vokolal tas tojolalik ja me ti boch’otik te nakalik ta zona norte, selva, chiuk ta Altos de Chiapas
lij amteletik mu’yuktome’ yak’ojik ta na’el jayim lek lij nak’lumetik ti oy sbokolik, pe oy me’ mas ta 60 paraje’etik ti muyuk yak’oj sba’ik ta na’el k’uxelanik tas koj li jemelal ta be’etik .
Chiuk te me’ oy ep ch’ay li yamtelik sts’unubik, ak’ume lij amteletik te koltabanik tas venta li ve’lil laj ya’k ta elicoptero, lij nak’lumetik te me oy’o svokol; ja’ to me’ ep svo’kol li boch’otik ch’ay lis na’ik, chiuk li voch’otik mu xa’ xu ta sutik tas na’ik, yun ja xi’el mi mu jaluk vu’tij lis na’ik o mi laj yich ni’tel batel ta uk’um.
Jech k’uchal ta lum Sitala. Oy 180 jnak’lumetik oy svo’kolik ti ja’ik te lok’ik tas na’ik le xa no’ox laj tal chim xemana, li ta orane muyuk bu’ na’vil k’uxelanik, muyuk me junuk j’amtel oy tas k’elik muyuk kolta’el yunik, xi’ laj yak’ik ta na’el.
Li le ta lumetik chiuk ta yanantik ti oy sbokolik, te me’ oyik tas k’anbel kolta’el tas junul lum Chiapa oyuk k’otuk ve’lil, k’uil chiuk sk’otol li k’usitik tax tun yu’nik,
Li ta yantik, le ta lum Aldama, li jayim li viniketik oy stuk’ik li ja’ik paramilitaretik, te me’ las tuk’aik li caravana humanitaria ti ja’ik jtsomlejetik ti yich’ojik batel ve’lil tas venta li jayim nuts’bilik tas na’ik, ti ja’ik oy 3 mil vinik ants ti ja’ik lok’emik ta yosilalik
Sk’otol lene’ k’ot ta pasel li ech vaxak’lajunem yun noviembre. Jun ants li ja’ jch’unulajel tas sk’op kajbaltik Maria Isabela Hernandez Rea, te me’ laj yich tuk’ael ta yakan.
Jnak’lumetik, jtsom’lejetik tas k’elel jlekilaltik, jtuneletik tas venta kajbaltik, chiuk jch’unulajeletik, te me’ las k’anbik li ajbalil ti mi muyuk tas chapan ta lek li k’opetik oy yunik li Aldama chiuk li chenalho, lij amteletik xu me’ tas tunes li ley ti ak’u yich’ik chukel chiuk pojbel lis tuk’ik ti jayim jmilbanejetik ti ja’ik nabilik jnaklumetik tey ta chenalho.
Li ta Chiapa paralelo te to me’ ta xich aleltal. Li jbel cha’bel loile ja patrocinio yu-un DW Akademie.
Ti boch´o las jelumtas taj koptik: Ana lucia López Hernández.
Boch´o las tsiba: Maximiliano López Pérez.
Gracias a
Sin comentarios aún.