En la Escuela Secundaria Juana de Asbaje, las aulas permanecen vacías. Padres y madres exigen saber qué sucedió con sus hijos e hijas antes de regresar. Foto; Ángeles Mariscal

Mayuk lekil chajpajel ta stojolik te machˈatik ya skanantayik te yochel ants winiketik

“Maba jaˈuk skˈoblal te chopol mayetik” jich la yal te ajwalil ta jlumaltik ta stojol te chopoltayel yuˈun te nopjunetik ta Chiapas. Nokˈol awaibel, jun kˈop aˈyej te bajem ta stojol te batsˈil ants winiketik ta Chiapas, chajpambil yuˈun te Noticiero Chiapas Paralelo, te ya x-aˈtej sok te Alianza de Medios de la Red de Periodistas de a Pie.   Te Centro de Derechos Humanos Fray Bartolomé de Las Casas (Frayba) la yakˈ ta nael, ta spatil cheb jaˈwil, jukeb uˈ sok wakeb kˈajkˈal-la Cristóbal Sántiz Jiménez, maya tsotsil, jkanan sok tujnel yuˈun te Comisión Permanente de los 115 Comuneros […]

Tseltaletik yuˈun San Jerónimo Tulijá, Chilón, la sjelik sok te snaul nop te bin ya snaik spasel jich-euk te spˈijilalik

Tseltaletik yuˈun San Jerónimo Tulijá, Chilón, la sjelik sok te snaul nop te bin ya snaik spasel jich-euk te spˈijilalik

“Lek ay te Mochila”, la sjachik komon aˈteletik ta spatilal te chopoltayel yuˈun te nopjunetik Nokˈol awaibel, jun kˈop aˈyej te bajem ta stojol te batsˈil ants winiketik ta Chiapas, chajpambil yuˈun te Noticiero Chiapas Paralelo, te ya x-aˈtej sok te Alianza de Medios de la Red de Periodistas de a Pie. Ta jun kˈop aˈyej sok te j-aˈtel patanetik yuˈun te ajwalil ta Chiapas, la yakˈik ta nael te komon aˈteletik la spasike, ta schajpanel te wokolil yuˈun te nopjunetik ta secundaria yuˈun Bochil sok Tapachula, te banti chikna yan wokolil-euk. Ta stojol ini, Rosa Aidé Domínguez Ochoa, secretaria […]

Tsoblej te chapal ta tujkˈ la sten lokˈel kˈaxem ta lajunwinik ta jtul antswiniketik ta Santa Martha, Chenalhó / Bayal ta jtul nopjunetik ta Bochil, Chiapas la yichˈik chopoltesel

Tsoblej te chapal ta tujkˈ la sten lokˈel kˈaxem ta lajunwinik ta jtul antswiniketik ta Santa Martha, Chenalhó / Bayal ta jtul nopjunetik ta Bochil, Chiapas la yichˈik chopoltesel

Nokˈol awaibel, jun kˈop aˈyej te bajem ta stojol te batsˈil ants winiketik ta Chiapas, chajpambil yuˈun te Noticiero Chiapas Paralelo, te ya x-aˈtej sok te Alianza de Medios de la Red de Periodistas de a Pie. Ta octubre yuˈun 2020 te swinkilel Santa Martha, Chenalhó, te ay ta slumal batsˈil antswiniketik yuˈun Altos de Chiapas, juˈ stenbelik te ajwalil ta schˈunel te jaˈ yuˈunik te cheb schaˈwinik ektaria te yakal stenbel sbajik sok te spatxujkˈik te municipio yuˈun Chalchihuitán; ta jukeb schaˈwinik yuˈun noviembre yuˈun 2020 jaˈnix jich la spasik, la stajik jukeb schaˈwinik sok ojlil ektaria yuˈun te […]

Ta México bayal ta chiknajel milel ta stojol te machˈatik ya skanantayik te lum kˈinale / Tsoblej te chapatik ta tujkˈ ochik ta slumal Atzamiló, Chenalhó

Ta México bayal ta chiknajel milel ta stojol te machˈatik ya skanantayik te lum kˈinale / Tsoblej te chapatik ta tujkˈ ochik ta slumal Atzamiló, Chenalhó

Nokˈol awaibel, jun kˈop aˈyej te bajem ta stojol te batsˈil ants winiketik ta Chiapas, chajpambil yuˈun te Noticiero Chiapas Paralelo, te ya x-aˈtej sok te Alianza de Medios de la Red de Periodistas de a Pie. Ta 2021, te tsoblej yuˈun Global Witness la stsak ta jun chanlajuneb yoxwinik lajeletik sok chˈayeletik ta stojol te jkananetik yuˈun te lum kˈinal ta México, jich bin utˈil la yakˈ ta nael te tsobleje, te milel ta stojol te jkananetike ya xchikna ta ilel te yakal ta mukˈubel, balunlajuneb chikna ta 2019; lajuneb schaˈwinik ta 2020 sok chanlajuneb yoxwinik akˈbil ta nael […]

Altar para pedir a la Mare Tierra le provea agua a los pueblos. Foto: Ángeles Mariscal

Najtˈ sbejlal sok jujun kˈajkˈal lujbel yuˈun stajel te jaˈ ta naj

Chˈunujeletik yuˈun te jkajwaltik ta municipio yuˈun Chilón lokˈik ta bejel ta swenta skojlel jtuneletik te chukatike sok te machˈatik yakatik ta tˈunele / Najtˈ sbejlal sok jujun kˈajkˈal lujbel yuˈun stajel te jaˈ ta naj.   Nokˈol awaibel, jun kˈop aˈyej te bajem ta stojol te batsˈil ants winiketik ta Chiapas, chajpambil yuˈun te Noticiero Chiapas Paralelo, te ya x-aˈtej sok te Alianza de Medios de la Red de Periodistas de a Pie. Te kˈaxel jun schaˈwinik yuˈun septiembre yuˈun 2022 bayal ta jtul katoliko winiketik sok antsetik yuˈun te slumal tseltaletik ta Chilón, lokˈik ta bejel ta swenta […]

Foto: Archivo

Te CDH Fray Matías la yakˈ ta nael ichˈel ta kˈop ta stojolik te GN / Ya skˈan yichˈik ta mukˈ sok smukˈubtesel te tam alale, jich bin utˈil-euk skˈoblalul te batsˈil poxiletike

Nokˈol awaibel, jun kˈop aˈyej te bajem ta stojol te batsˈil ants winiketik ta Chiapas, chajpambil yuˈun te Noticiero Chiapas Paralelo, te ya x-aˈtej sok te Alianza de Medios de la Red de Periodistas de a Pie.   Ta stojol te chajpanbil aˈtel yuˈun syomel te Guardia Nacional (GN) sok te Secretaría de la Defensa Nacional (SEDENA), te Centro de Derechos Humanos Fray Matías (CDH Fray Matías) la spuk ta jalel, ta yaˈwilal 2021, te Comisión Nacional de Derechos Humanos (CNDH) la stsob 504 ta chajp ichal ta kˈop ta stojol te GN. Te ini ichˈel ta kˈop jaˈ ta […]

Swinkilel slumal San Jerónimo Bachajón la stsajik te j-aˈtel patanetik yuˈunike, te ya x-aˈtejik ta yaˈwilal 2023-2025

Swinkilel slumal San Jerónimo Bachajón la stsajik te j-aˈtel patanetik yuˈunike, te ya x-aˈtejik ta yaˈwilal 2023-2025

Nokˈol awaibel, jun kˈop aˈyej te bajem ta stojol te batsˈil ants winiketik ta Chiapas, chajpambil yuˈun te Noticiero Chiapas Paralelo, te ya x-aˈtej sok te Alianza de Medios de la Red de Periodistas de a Pie. Swinkilel slumal San Jerónimo Bachajón, te ay ta municipio yuˈun Chilón, la yuˈuntayik  te aˈtel patanil ta ejido, kˈalal la stsajik te Manuel Gómez Hernández bin utˈil komisariado te ya xa aˈtejuk ta yaˈwilal 2023-2025. Te stsajel j-aˈtel patanetike mukˈ skˈoblal, ta swenta te ini lum kˈinal kˈax nabil sbaj ta Chiapas, te jaˈ yuˈun kˈax ilbil yuˈun te j-aˈtel patanetik sok te […]

Foto: Cortesía

La yakˈik ta nael sjajchel te snaul nopjun yuˈun te batsˈil kˈop aˈyejetik / Las Abejas de Acteal kˈopojik ta swenta slejel te lekil chajpajel sok te melelile

Nokˈol awaibel, jun kˈop aˈyej te bajem ta stojol te batsˈil ants winiketik ta Chiapas, chajpambil yuˈun te Noticiero Chiapas Paralelo, te ya x-aˈtej sok te Alianza de Medios de la Red de Periodistas de a Pie.   Ta Skˈajkˈalel te Slumal Batsˈil Antswiniketik ta Spamal Bajlumilal, te ajwalil yuˈun México la yakˈ ta nael sjajchel te Universidad de Lenguas Indígenas de México (ULIM), jaˈ te skajibal ya xpasot ta jlumaltik, banti yaxa yakˈik ta ilel chan chajp pˈijubteseletik. Te jaik: Nojptesel ta batsˈil kˈop aˈyej, Scholel sok skˈasesel ta yan kˈop te batsˈil kˈop aˈyejetik, Stˈujbilal te kˈop aˈyejetik […]

Batsˈil antswiniketik te chukatike, stajojik wokol ta swenta te maba toj ta aˈtentayel te yawil chukojibale / Ya skˈan stejkˈanik te utsˈinel ta stojol antsetik te ya xlokˈ slejik yaˈtelik ta yan lum

Batsˈil antswiniketik te chukatike, stajojik wokol ta swenta te maba toj ta aˈtentayel te yawil chukojibale / Ya skˈan stejkˈanik te utsˈinel ta stojol antsetik te ya xlokˈ slejik yaˈtelik ta yan lum

Nokˈol awaibel, jun kˈop aˈyej te bajem ta stojol te batsˈil ants winiketik ta Chiapas, chajpambil yuˈun te Noticiero Chiapas Paralelo, te ya x-aˈtej sok te Alianza de Medios de la Red de Periodistas de a Pie. José Luis Gutiérrez, director yuˈun AsiLegal, la yakˈ ta nael te maba lek yakal ta aˈtentayel te yawil chukojibal ta México. Ay 222 mil 600 ta jtul te machˈatik chukatik ta spisil jlumaltik, te banti 95 mil 424 ta jtul yakatik ta ilbeyel te smulike. Ta kaxlan kˈop medidas cautelares mak prisión preventiva. Te ajtaliletik la yakˈ ta ilel, te maba lek ay […]