Podcast no.26 Tsotsil – Ta mexico oy ta muyel jchameletik ta Covid-19.
Multimedia
- Archivo de audio mp3 (5.1 Mb)
- Archivo de audio mp3 (3.2 Mb)
- Archivo de video mp4 (59 Mb)
- Archivo de video mp4 (18 Mb)
Otros idiomas
Li Me’ cha’bai jbel chabeluk kuts kalaltak ba’tsi vinik antsetik taj lumaltik Chiapa, k’uxelan chal noticiero Chiapas paralelo, ti jaik jtsomlejetik ta Alianza de Medios de la Red de periodista de a pie
Li lunes lajunem xcha’vinik yun noviembre ta 2020.
Mexico te yakal ta xak’ta na’el ti oy ta 6 mil 275 jchameletik ta jujun k’ak’al ja’ yun te oy ta k’elel ti ja te oy ta muyel lij chameletik yun tas koj li vinik ants te ch’ay xa’y li sk’elel sba’ik ti k’uchal mux ipajik.
Chiuk oy ta ak’el ta na’el ti oy ta 470 animaetik ta jujun k’ak’al. Jbijililetik ta UNAM te la yalik tas koj li oy ta muyel lij chameletik ja li muyukxa’ tas k’elsba’ik li vinik ants. Ja’ yun oyik tas k’anel ti ak’u jk’el’ojba’tik, jpokuk jk’omtik jtunestikuk li alcohol gel.
Chiuk oyik tas k’anel ti mi chij’lok ti butik ep vinik ants k’elbiluk-noxme’. Lij poxtabanejetik te me’ tsots laj yalik ti k’alal mi taj tunestik li smak’ketik ja me’ te tax jutukim lij ch’amajel chamel.
Li ta Chiapa, oy xa jayibuk xemana laj yal lij amteletik yun poxta’el ti ja’xa’ oyutik ta semáforo verde, ja tas k’an chal ti jutukibenxa lij chameletik. Pe te me la yal li Cruz Roja Mexicana ti oytome’ lij chameletik ti li e’ch tal xemana oy to tax k’ot ta bakim o bukum jchameletik jujun k’ak’al.
Pe le ne’ oy me el ta muyel yepal lij chameletik ti li ximana, ja xa me’ mas ep tax ech ba’tel jech k’uchal ech tal xemana, yun xa ja oy ta baxkim jujun k’ak’al. Li Cruz Roja li ta Chiapa ja me ep xa ta xich k’opanel ta ch’ojon tak’in tas venta tax albat lij chamel ta Covid-19.
Li ech viernes te me laj yich ak’el ta k’abal li Reconocimiento a la Defensa Ambiental ´Mariano Abarca li Frente Popular en Defensa del Soconusco 20 de Junio.li le jtsomlejetik te me las pasik kanal ti lum Acacotagua li ja yich ak’el ta na’el ti ja xa jun lum ti muyukxa ta xich lok’esel li minería li ta chiapa epal vinik antsetik lax chapan sk’opik amtejik le ta 2015 tas koj tas makel li slok’esel li minería.
K’alal och tas k’obik lij tsomlejetik te las ta’ik ta na’el li Mariano Abarca Roblero, ti ja jun vinik te laj yich milel ta bukum xcha’vinik yun noviembre ti ja’xa oy ta’ buluchim ja’bil, ja me te las tsak yipik lij nak’lumetik tey ta sierra de Chiapas ti ak’u xlok li muktik empresas mineras tey ta lum.
Te la yak’ik ta na’el li Mariano ja’me jun vinik ti ja te ep tas ta’ik ta na’el tas venta lis tsolejik tas pojel li lekilal chiuk lis pojel lij me’tik banumil chiuk aybiluk kayejtik taj kotoltik.
li le’ ta yayej slo’ilik k’alal laj yich’ik li yotkinel li yamtelik, te la yalik li ja ep k’usi chopol yich’ojtal li slok’esel li minera, chiuk li yantik megaproyectos. Ja yun tey tsots las k’anbik li ajbalil ti mu’uk xa oyuk ta yalel li ja lekilal li megaproyectos yun mu’ meleluk xi la yalik.
Li ta yanantik ayej, lij amteletik jech k’uchal li ta federal, estatal chiuk municipal, te me yich nakanel li chapal k’op tas venta li milba’il ta Aldama chiuk ta Santa Martha, Chenalho.
Te la yalik li ja xa jun chapal k’op la yich pasel ti k’uchal te’uk xa’noox li k’opetik tas koj li 60 hectarea, banumil, ti ja epal jnaklumetik ta Aldama la yikta sna’ik chiuk ep yayijik chiuk chamik tas koj li tuk’ael.
K’alal laj yich ak’el ta na’el li chapal k’op te me oy o’ li simtasel yun lij nak’lumetik ta Aldama.
Li ta Chiapa paralelo te to me’ ta xich aleltal. Li jbel cha’bel loile ja patrocinio yu-un DW Akademie.
Ti boch´o las jelumtas taj koptik : Ana lucia López Hernández.
Boch´o las tsiba : Maximiliano López Pérez.
Gracias a:
Sin comentarios aún.