yasmakiksk’ajk’alelnax te mach’atik ya xjuliktalta a’tel ta muk’ul lumetik, sok ya sts’ujtesikte beel talumetik; ja’ jich ya skanantay sbajik te bats’il ants winiketik ta Chiapas, yu’un te chamel Coronavirus
Video:
Audio:
Nok’ol awaiybel, jun k’op ayejte bajem ta swenta yu’un te ba’ts’il antswiniketik ta Chiapas, te chajpambil yu’un te Noticiero Chiapas Paralelo,teochem sok te Alianza de Medios de la Red de Periodistas de a Pie.Sábadoxchanebal sk’ajk’alel yuil abril yu’un 2020.
Te chamel coronavirusyakalto ta veel, la yajtayik, te yo’tik sábadoxchanebal sk’ajk’alel yu’unabril,ya xu xk’ojt tatsakel tachamelun millónte antswiniketikta spamal balumilal.Ta Méxicok’ax ta 1,500 te chameletik. Ta Chiapasay waxaklajuneb ants winiketik te yi’ich’ojikix te chamel, ja’la yak’ta nael te ajwalil ku’untik.
Ay bayal te mach’atik te ma’yuk te yojbale, k’ajk’,k’ux bak’etalil,te manchuk ayte chamel ini, ya xu xk’ojt ta tajbeyel te Coronavirus, jich la yal te poxtawanejetik.
Ajwaliletik yu’un te SecretaríadeSaludla xcholik,techamelemaba pajaluk ya x-u’ts’inwanta jujun jtul. Te me ya xba’ts’ij te chamele maba ya xju yi’ch’el te ik’, janax te jo’tul ta ju’jun jo’winik te chameletik, ya xlajil, te yantikxane, ya xk’ax yu’unik te chamele.
La yalik te mach’atik lajik yu’unte chamele, ja’swenta te ay yan xchamelik, sok meelmamaletikix, ja’yu’un, la yi’ch ja’lelteya sk’an kanatayel temeel mamaletikeyu’un jich maba sts’akotik te chamele.
Te poxtawanejetik, la ya’alik te matoba ay poxetik te ya xkoltawan,teme la sts’itat ta ya’lelyej te mach’a ay xchameleya yalik te ya xumastsakotik te chamele.Ayla parajejetikte nok’olspasbelikix a’teletik yu’un bama xk’ojtta slumalik te chamele.
Li’ta slumalel Altos sok Selva yu’un Chiapas, ay bayal ta chajp parajejetik, te majna’kotik jay tsojb, la xchapik, te ak’a jilokik tasnaikte mach’atik lok’ik’bael ta a’tel ta muk’ul lumetik te sujtemikixtalel.
Ja’mete joytik te lok’emikbaelta a’tel tayajk’olal México, ta Península yu’unYucatánsok ta Estados Unidos. Bayal mach’atik la xch’ay ya’telik, ja’yu’un sujtiktal ta snaik.
Te parajejetik ya snaikte mach’atik sujtik tale,xu yi’ch’ojik k’oel te virus. Ja yu’un la smakik ta snata chanlajuneb sokjtab ka’jk’al. Yu’un jich ya snaik-a temehay xchamele.
Te me ta sk’ajk’alelanto maba chikna te chamel yu’un Coronavirus. Te swinkilelte paraje la yalik te ya xuya x-ayin sok teyermanotak. Ja’jich la xcholik te paraje yu’un San Andrés Larranizar. Te yantikxan a’telil te la spasikeja’te manchuk xbeen bayal te carrojetik te yaxbajtik ta cabeceramunicipalesyu’un LasMargaritas, Ocosingo, La Trinitaria, sok yanyantikxan lumetik, ja’tome ya xu ya xlok’ik’teme muk’sk’oblal te a’tele, sok la smakik te centros turísticos.
Te secretarioyu’unSalud taChiapas, la ya’k’ta nael te waxaklajuneb ta jtul te yich’ojik te chamel ta Chiapas, ay jtul te sujtem tal ta a’tel ta Tijuana, te jo’lajuneb yoxwinik ya’bilal, te nainem ta municipio La Independenciasujtal sok te xchamel.
Te ajwaliletik la yalikte ay nail poxiletik te ya xu ya yil te mach’atik tsakatik ta chamele,la yalik-ekte poxtawanejetik te lotil te bin yakal yalbel te ajwaliletik, te aytola ya sk’an capacitaciónsokbiluketikte ya xtuun ta nail poxe.
Ja’yu’un te, muk’ul tsoblejetik jich bit’il te Centro de Derechos Humanos Fray Bartolomé de Las Casas, la sk’anik te ak’a lekubuk te nail poxiletik, te ak’a ayu’uk ilojeletik yu’un chamel ta jparajetik sok te bats’il ants winiketik te ak’a yich’ikcholbeyelsk’oblalul te chamel coronavirus ta sk’opik.
Li’ ta Chiapas Paralelo yatome jcholbeyexkotik te bintikya xkojt ta pasele. tek’opayej ini chajpanbil sok spatrocinio yu’un DW Akademie
Traducción(sk’aseselk’opayej):Juan Gabriel López Ruíz
Locución(xcholelk’opayej):Juan Gabriel López Ruíz
Gracias a:
Sin comentarios aún.